Lenfödem Nedir ?

Lenfödem nedir ? Sorusundan önce sizlere lenf sistemi nedir ? Sorusunu açıklamak isterim.

Lenf sistemi kan dolaşım sisteminin aksine açık bir dolaşım sistemi olup Lenf sıvısını dokular arası boşluktan kan akımına transfer eden aksesuar dolaşım sistemidir. Lenf sıvısı dolaşım boyunca çok sayıda lenf nodülünden geçer ve bu modüllerde filtre edilir.Lenfatik sistem yüzeysel ve derin tabakalara bölünmüştür.

Aynı zamanda vücudumuzun savunma sistemi olan lenf sisteminin görevleri nelerdir ?

Tek yönlü bir sistem olup dokular arası boşluklardan başlayıp kan dolaşımı tarafından emilemeyen maddeleri direne eder.

• Dokular arası boşlukları temizler.
• Doku ve kan sıvısı arasındaki dengeyi sağlar.
• Bağırsaklarda emilen yağ asitleri, vitaminleri dolaşıma katar.

Lenfatik sistemin temel fonksiyonlarından biri olan, vücudun belli bölgesindeki dokulardan su ve proteinleri ortadan kaldırma işlevini yapamamasından kaynaklanır. Bir başka deyişle ; dokular arası boşlukta anormal miktarda protein ve su birikimidir.

Lenfödem proteinden zengin bir ödemdir ve lenfatik sistemin mekanik yetmezliğine bağlı olarak gelişir. 

Lenfödem ekstremitelerde(kollar ve bacaklar), gövde, abdomen, baş ve boyun, eksternal genital bölgede oluşabilir.

• Mekanik yetmezlik lenfatik sistemin gelişimsel anormalliklerinden(primer lenfödem) 
• Lenfatik sistemin enfeksiyonu
• Kanser cerrahisinde lenf nodlarının çıkarılması 
• Radyoterapi gibi lenfatik sisteme hasar veren durumlara(sekonder lenfödem) bağlı olarak gelişir.

Lenfödem uzun süreli fiziksel ve psikososyal sonuçları nedeniyle ciddidir; tedavi edilmezse ilerlemeye devam eder. Yüksek protein içeriği özellikle tedavi edilmediğinde veya yanlış tedavi edildiğinde yumuşak dokularda zamanla sertleşme, enfeksiyon ve volüm artışı gibi sekonder komplikasyonlara yol açabilir. Tanısı hekim tarafından konulan lenfödem hastalarının tedavisi bu alanda doğru eğitimleri almış uzman lenfödem terapistleri tarafından yapılır. Lenfödem Komplet dekonjestif terapi (KDT) ile kontrol altına alınan bir hastalıktır.

Lenfödem tedavisi için kür yoktur; dolayısıyla tedavinin ana hedefi kalan lenf damarları ve diğer lenfatik yolları kullanarak lenfödemi başlangıç evresine geri döndürmektir. Normal veya normale yakın boyuttaki ekstremite(kol,bacak,gövde..vb) boyutu devam ettirilmeli ve lenf sıvısının yeniden birikmesi önlenmelidir. Bu tedavinin bileşenleri nelerdir?

• Manuel Lenf Drenajı
• Kompresyon ( Bandaj + Lenfödem Bası Giysisi )
• Egzersiz
• Cilt Bakımı

Yukarıda belirtilen 4 element tedavinin ayrılmaz parçalarını oluşturmaktdır. Her gün uygulanan manuel lenf drenajı ve bandaj elementleri lenfödemli bölgeyi drene etmek için kullanılır. Egzersiz yapmak lenf sisteminin dolaşım aktivitesini artırır. Burada dikkat edilmesi gereken husus egzersizin bandaj ya da bası giysisi içerisinde yapılmasıdır. Normal boyutlara dönen lenfödemli bölge uygun bası giysisi yaptırılarak ekstremilerin ölçüleri korunur ve hastaya bu konu ile ilgili bilgi ve eğitim verilip taburcu edilir.

Unutmayın ! Lenfödem kader değildir.